Ιστορική ανταλλαγή αιχμαλώτων και εκεχειρία στη Γάζα: Νέα αυγή ή εύθραυστη ελπίδα για ειρήνη;
Μία ιστορική ημέρα ξημέρωσε τη Δευτέρα στη Μέση Ανατολή, καθώς οι όμηροι που κρατούνταν στη Γάζα επέστρεψαν στο Ισραήλ, ενώ σχεδόν 2.000 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι από τις ισραηλινές φυλακές, στο πλαίσιο συμφωνίας εκεχειρίας. Παράλληλα, ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, συμμετείχε σε διεθνή σύνοδο κορυφής στην Αίγυπτο για την ειρηνευτική διαδικασία, μαζί με πολλούς άλλους παγκόσμιους ηγέτες.
Το τέλος του πολέμου ή η αρχή ενός νέου κύκλου;
Στην Ιερουσαλήμ, ο Τραμπ χαιρέτισε τη συμφωνία ως «το τέλος του πολέμου», απευθυνόμενος σε μέλη της Κνεσέτ (Ισραηλινής Βουλής) που τον υποδέχθηκαν με επευφημίες. Παρά τα αισιόδοξα λόγια του, παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το αν Ισραήλ και Χαμάς μπορούν να επιτύχουν μια διαρκή ειρήνη — και τι μέλλει γενέσθαι για τη Γάζα, μια περιοχή που έχει σχεδόν ισοπεδωθεί μετά από δύο χρόνια συγκρούσεων.
Την ίδια ημέρα, η Χαμάς απελευθέρωσε 20 Ισραηλινούς ομήρους, ενώ λίγο αργότερα οι ισραηλινές αρχές ανακοίνωσαν ότι ολοκληρώθηκε η απελευθέρωση 1.968 Παλαιστινίων κρατουμένων και κρατουμένων υπό διοικητική κράτηση, όπως προέβλεπε η συμφωνία ανταλλαγής.
Διπλωματικές συναντήσεις και πολιτικές αντιπαραθέσεις
Ο Τραμπ δήλωσε ότι η συμφωνία σηματοδοτεί «την ιστορική αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής» πριν αναχωρήσει για την Αίγυπτο, όπου τον υποδέχθηκε ο πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι. «Από το Σαρμ ελ-Σέιχ, η θέληση των λαών συναντά την αποφασιστικότητα των ηγετών για να τερματίσουν τον πόλεμο στη Γάζα», είπε ο Σίσι. «Ένα μήνυμα ενώνεται: Φτάνει πια πόλεμος. Καλωσορίζουμε την ειρήνη.»
Στη σύνοδο, ο Τραμπ είχε μια παρατεταμένη χειραψία με τον Μαχμούντ Αμπάς, πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής — η πρώτη τους συνάντηση από το 2017. Σημειώνεται ότι τον προηγούμενο μήνα η αμερικανική κυβέρνηση είχε αρνηθεί στον Αμπάς βίζα για να ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη, αναγκάζοντάς τον να απευθυνθεί μέσω βιντεοσύνδεσης στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δεν παρέστη στη σύνοδο, επικαλούμενος θρησκευτική εορτή.
Η ανθρώπινη διάσταση: χαρά, θλίψη και ελπίδα
Η εκεχειρία και οι πρώτες ανταλλαγές αιχμαλώτων έφεραν ανακούφιση και συγκίνηση. «Γυρίζεις σπίτι!» είπε με δάκρυα η Εϊνάβ Ζανγκάουκερ στον γιο της, Ματάν, μέσω βιντεοκλήσης — η πρώτη τους επικοινωνία από την ημέρα της απαγωγής του πριν δύο χρόνια.
Όμως για πολλούς κατοίκους της Γάζας, η ελπίδα επισκιάζεται από την απώλεια. «Δεν υπάρχει τίποτα για να χαρούμε», είπε ο 44χρονος Σαέντ Αμπού Άιτα. «Οι δύο κόρες μου σκοτώθηκαν, το σπίτι μου καταστράφηκε, και η υγεία μου έχει επιδεινωθεί.»
Η συμφωνία σε αριθμούς και όρους
Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση ΗΠΑ, αραβικών και τουρκικών παραγόντων, προβλέπει την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων σε νέα αμυντική γραμμή εντός της Γάζας και άνοιγμα 72ωρου παραθύρου για την απελευθέρωση των ομήρων.
Η Χαμάς υποχρεούται επίσης να παραδώσει τις σορούς τουλάχιστον 26 ομήρων που πέθαναν στην αιχμαλωσία. Ωστόσο, αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές παραδέχονται ότι η συλλογή και ταυτοποίηση όλων των σορών μέσα σε τρεις ημέρες αποτελεί δύσκολο έργο.
Παράλληλα, τα Ηνωμένα Έθνη ανακοίνωσαν «πραγματική πρόοδο» στην παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, όπου τμήματα του πληθυσμού βρίσκονται σε κατάσταση επίσημου λιμού.
Ένα αβέβαιο αύριο
Η αιματηρή σύγκρουση που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023, όταν η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους και απάγοντας 250, έχει αφήσει πίσω της δεκάδες χιλιάδες νεκρούς. Σύμφωνα με τις αρχές της Γάζας, περισσότεροι από 67.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί από τις ισραηλινές επιθέσεις.
Παρά την ανάσα ελπίδας, η ειρήνη στη Μέση Ανατολή παραμένει εύθραυστη. Η Δευτέρα μπορεί να μείνει στην ιστορία ως η αρχή ενός νέου κεφαλαίου — ή ως μια σύντομη ανάπαυλα πριν την επόμενη θύελλα.
Με πληροφορίες από The New York Times
Φωτογραφίες από The New York Times