Αφγανιστάν: Μια «οικονομική καταιγίδα» δοκιμάζει τη χώρα
Τέσσερα χρόνια μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία, το Αφγανιστάν βρίσκεται αντιμέτωπο με μια διπλή κρίση που απειλεί να το βυθίσει ακόμη πιο βαθιά στη φτώχεια και την αβεβαιότητα. Η μαζική απέλαση δύο εκατομμυρίων Αφγανών από το Ιράν και το Πακιστάν, σε συνδυασμό με τη δραστική μείωση της ξένης βοήθειας, έχει εκτροχιάσει κάθε προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης. Οικογένειες που μέχρι πρόσφατα είχαν έστω και ένα μικρό εισόδημα στο εξωτερικό επιστρέφουν πλέον σε μια χώρα όπου πάνω από το μισό του πληθυσμού των 42 εκατομμυρίων χρειάζεται ανθρωπιστική στήριξη.
Οι απελάσεις έχουν στερήσει το Αφγανιστάν όχι μόνο από εργασία για τους επαναπατρισμένους, αλλά και από τα εμβάσματα που επί χρόνια αποτελούσαν σανίδα σωτηρίας για χιλιάδες οικογένειες. Την ίδια ώρα, η περικοπή της διεθνούς βοήθειας, μετά και το κλείσιμο της USAID, έχει οδηγήσει στο λουκέτο πάνω από 400 ιατρικών δομών και σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε βασική διατροφή και περίθαλψη. Οι Ταλιμπάν, χωρίς ρευστό και έσοδα, προχωρούν σε απολύσεις χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων και στρατιωτικών, επιδεινώνοντας την ανεργία.
Παρά τις επιμέρους οικονομικές συμφωνίες, όπως η δέσμευση 10 δισ. δολαρίων από εταιρεία ενέργειας με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την αύξηση εισαγωγών αφγανικών προϊόντων από την Κίνα, η ανάπτυξη παραμένει ισχνή και δεν αγγίζει την καθημερινότητα των πολιτών. Η Παγκόσμια Τράπεζα σημειώνει ότι το ΑΕΠ της χώρας είναι χαμηλότερο από τα επίπεδα του 2011, ενώ τρία στα τέσσερα νοικοκυριά δεν έχουν σταθερή πρόσβαση σε τρόφιμα, καθαρό νερό ή αξιοπρεπή στέγη. Η παιδική υποσιτισμός έχει εκτοξευθεί σε ιστορικά υψηλά, με 3,5 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών να υποφέρουν.
Η ανθρωπιστική κρίση οξύνεται ακόμη περισσότερο από τους κοινωνικούς περιορισμούς, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, που αποκλείονται από το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς εργασίας. Πολλές νέες, όπως η 19χρονη Ελάχα που εργαζόταν σε κομμωτήριο στο Ιράν, επιστρέφουν τώρα σε μια πραγματικότητα χωρίς δουλειά και προοπτική. Οι διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν ότι με τον χειμώνα να πλησιάζει και με νέες απελάσεις να σχεδιάζονται, το Αφγανιστάν εισέρχεται σε μια «τέλεια καταιγίδα» κρίσεων που απειλεί με περαιτέρω πείνα, ασθένειες και κοινωνική κατάρρευση.
Με πληροφορίες από The New York Times